Μια μέρα ξυπνάς και το κουτάβι σου ηλικίας τεσσάρων μηνών,(πάντα κοινωνικό και φιλικό), αρχιζει ξαφνικά και γαβγίζει σε ξένους στο δρόμο. Ή ίσως το νεαρό σκυλί σας, αρνείται να σκαρφαλώσει στις σκάλες στο διαμέρισμά σας μηπως και σκοντάψει.
Πριν καταφύγετε σε δραστικά μέτρα, όπως εκπαιδευση υπακοής ή λύσεις πλημμύρας, ας θεωρήσουμε ότι μπορεί να είναι απλώς μια αναπτυξιακή φάση. Είναι σημαντικό να βεβαιωθείτε πρώτα ότι αυτή η μη φυσιολογική συμπεριφορά δεν συμβαίνει ως απάντηση σε ένα συγκεκριμένο γεγονός, ένα σοκ ή ως αποτέλεσμα μιας έντονης περιόδου γεμάτης παράγοντες άγχους. Εάν συμβαίνει αυτό, παρακαλω να συμβουλευτείτε έναν καλό εκπαιδευτή για να σας βοηθήσει να καθοδηγήσετε το κουτάβι ή το νεαρό σκυλί σας μέσα από αυτή τη φάση.
Εάν μπορείτε να εξαιρέσετε αυτές τις αιτίες για την ανώμαλη συμπεριφορά του σκύλου σας, είναι πιθανό ότι περναει από αυτό που είναι γνωστό ως «περίοδος φόβου». Μια περίοδος φόβου είναι κάτι που και τα παιδιά αντιμετωπίζουν τακτικά μεταξύ δύο και δώδεκα ετών, όπως γνωρίζουν πολλοί γονείς. Αυτό που πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων δεν γνωρίζουν είναι ότι κάτι παρόμοιο συμβαίνει σε νεαρά σκυλιά. Αυτές οι φάσεις είναι παροδικές και μπορεί να ποικίλουν σε ένταση ανάλογα με την ηλικία και τον σκύλο. Μην πανικοβληθείτε – οι περίοδοι φόβου διαρκούν από λίγες μέρες έως μέγιστες εβδομάδες (εάν η συμπεριφορά συνεχίζεται πέρα από αυτό, επικοινωνήστε με έναν επαγγελματία που μπορεί να σας βοηθήσει).
Γιατί φοβούνται περιόδους; Με απλά λόγια, συμβαίνουν λόγω μεταβολών στα επίπεδα των ορμονών και συχνά συμπίπτουν με περιόδους ανάπτυξης και ευαισθητοποίησης (το θέμα είναι στην πραγματικότητα πολύ περίπλοκο,αλλά λογω του άρθρου θα είμαι συντομος!).
Η πρώτη περίοδος φόβου εμφανίζεται όταν το κουτάβι είναι περίπου οκτώ εβδομάδων, γι ‘αυτό δεν είναι πλέον σκόπιμο να πάρετε ένα κουτάβι από τη μητέρα του σε ένα τόσο κρίσιμο σημείο. Αυτό συμβαίνει όταν το κουτάβι αρχίζει να συναντά πολλές νέες εμπειρίες και δεν προστατεύεται από τη μητέρα του. Είναι πιθανό σε αυτό το στάδιο το κουτάβι να έχει μεγαλύτερη επίγνωση ότι υπάρχουν πράγματα γύρω του πέρα από τη μητέρα του, τα αδέλφια του, τους ανθρώπους συντρόφους και το άμεσο περιβάλλον. Όπως και με τα παιδιά, η εκμάθηση ότι ο κόσμος είναι ένα πολύ μεγαλύτερο μέρος μπορεί να είναι αρκετά τρομακτικό.
Η δεύτερη περίοδος φόβου συμβαίνει όταν το κουτάβι είναι περίπου τεσσάρων μηνών. Αυτό συμβαίνει όταν προχωρά από το να είναι κουτάβι σε ένα νεαρό σκυλί, και η άδεια κουτάβι ουσιαστικά λήγει – τώρα έχει να αντιμετωπίσει τις καταστάσεις με πιο ώριμο τρόπο. Πρέπει να αντιμετωπίσει πιο αποτελεσματικά τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, σεβόμενο την ιδιοκτησία και τα όρια άλλων σκύλων και εξερευνώντας τον κόσμο από μια ελαφρώς διαφορετική οπτική γωνία. Μπορεί να παρατηρήσετε ότι ο νεαρός σας σκύλος εμφανίζει ξαφνικά έντονες αντιδράσεις σε πράγματα και καταστάσεις που ήταν εντελώς φυσιολογικές λίγες μέρες πριν.
Η τρίτη περίοδος φόβου εμφανίζεται μεταξύ οκτώ και δέκα μηνών, ανάλογα με το σκυλί. Αυτό μερικές φορές αναφέρεται ως το στάδιο “προ-εφηβικής ηλικίας”. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου τα σκυλιά μαθαίνουν να αντιμετωπίζουν τον κόσμο στον οποίο βρίσκονται, με όλη τους την απληστία και πολυπλοκότητα. Οι κοινωνικές σχέσεις αλλάζουν – ως «έφηβος» οι σκύλοι πρέπει να αντιμετωπίσουν τις μεγάλες ορμονικές αλλαγές, την ανάπτυξη (σωματική και γνωστική) και την έγκαιρη σεξουαλική ωριμότητα. Ένα σκυλί μπορεί να θεωρηθεί εντελώς ενήλικας όταν ο εγκέφαλός του είναι πλήρως ανεπτυγμένος, κάτι που συμβαίνει σε ηλικία περίπου δύο ετών.
Οι περιόδοι φόβου συνδέονται με σημαντικές αλλαγές στην προσωπική και κοινωνική ανάπτυξη του σκύλου. Εν μέρει οφείλονται σε ορμονικές μεταβολές, καθώς και το αποτέλεσμα της γνωστικής ανάπτυξης. Σε μερικές περιπτώσεις ο φυσικός φόβος είναι ένα σημάδι ωριμότητας.
Πώς μπορούμε λοιπόν να χειριστούμε αυτές τις περιόδους;Τι μπορούμε να κάνουμε όταν τα σκυλιά ξαφνικά αρνούνται να κάνουν πράγματα που έκαναν πάντα ή αρχίζουν να δείχνουν ανώμαλη συμπεριφορά κατά τη διάρκεια μιας περιόδου φόβου; Η απάντηση είναι απλή – απολύτως τίποτα! Η δουλειά μας είναι να τα στηρίξουμε μέσα σε αυτές τις δύσκολες μέρες και να τους βοηθήσουμε να χειριστούν τον φόβο με τον λιγότερο τραυματικό τρόπο. Είναι μια πολύ λεπτή φάση,οπότε μην προσπαθήσετε να κάνετε πάρα πολλά. Αν φοβάται να περπατήσει από αυτόν τον δρόμο, μην τον αναγκάσετε – απλά να βρούμε έναν άλλο δρόμο που θα τον οδηγήσει εκεί που πρέπει να πάτε. Εάν δεν ενδιαφέρεται για κοινωνικοποίηση, αφήστε τον μόνο και δώστε του χώρο.
Αν δείχνει φόβο προς ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, μην προσπαθήσετε να τον εκθέσετε με το χέρι. Δεν είμαι οπαδός της θεραπείας πλημμύρας – αν φοβάμαι τις κατσαρίδες, σίγουρα δεν θα ήθελα να με κλείσουν σε ένα δωμάτιο γεμάτο από κατσαριδες για να «θεραπεύσω το άγχος μου». Ήπια, συστηματική απευαισθητοποίηση μπορεί να είναι χρήσιμη εάν χρειαστεί πραγματικά. Το πιο σημαντικό, αποφύγετε τους σκληρούς τόνους και τις έντονες εντολές, καθώς αυτό θα ενισχύσει μόνο το φόβο του σκύλου και την ιδέα ότι υπάρχει κάτι λάθος.
Αφήστε την περίοδο φόβου να πάρει την πορεία της – θα τελειώσει γρήγορα. Η υπομονή είναι ζωτικής σημασίας. Αν μπορούμε να μάθουμε να παρατηρούμε τις αλλαγές και την ανάπτυξη των σκυλιών μας και να τις υποστηρίξουμε μέσα από τις πιο δύσκολες φάσεις τους, σύντομα θα μάθουμε πόσο όμορφο και ενδιαφέρον είναι να μοιραζόμαστε τη ζωή μας με τα αναπτυσσόμενα σκυλιά.
Regos Nikos
Επαγγελματίας εκπαιδευτής σκύλων
Μέλος του PDTE
